Kernenergie en aardgas opgevist als duurzame energiebronnen
In een eerste voorstel van 2019 werden kernenergie en aardgas als ‘niet duurzaam’ bestempeld. Na bijkomende reflectie worden ze nu wel opgevist – onder bepaalde voorwaarden. De tekst bevat duidelijke en strikte voorwaarden waaronder bepaalde nucleaire en gasgerelateerde activiteiten kunnen worden toegevoegd als overgangsactiviteiten aan deze die al vallen onder het eerste deel van de klimaatverordening (van kracht sinds begin dit jaar). De bijkomende technische screeningscriteria voor kernenergie en aardgas zijn als volgt samengevat.
Welke nucleaire activiteiten zijn opgenomen?
Geavanceerde technologieën met een gesloten brandstofcyclus (“Generatie IV”) om onderzoek en innovatie naar toekomstige technologieën te stimuleren op het gebied van veiligheidsnormen en het minimaliseren van afval (zonder vervalclausule);
Nieuwe kerncentraleprojecten voor energieopwekking, waarbij gebruik wordt gemaakt van de best beschikbare bestaande technologieën (“Generatie III+”), worden erkend tot 2045 (datum van goedkeuring van de bouwvergunning);
Wijzigingen en upgrades van bestaande nucleaire installaties met het oog op verlenging van de levensduur, worden erkend tot 2040 (datum van goedkeuring door bevoegde autoriteit)
Voorwaarden nucleaire activiteiten
Uitgebreide vereisten inzake nucleaire veiligheid en afvalbeheer zijn van toepassing voor alle nucleaire activiteiten, in volledige overeenstemming met alle relevante regelgevende vereisten en met de beste technologiecriteria, gecontroleerd door de Europese Commissie. Bijkomende en strengere eisen zijn voorzien voor (planning van) afvalverwijdering, financiering en ontmanteling.
Welke aardgas-gerelateerde activiteiten zijn opgenomen?
Elektriciteitsopwekking uit fossiele gasvormige brandstoffen
Hoogrenderende warmtekrachtkoppeling met gelijktijdige productie van warmte/koeling en stroom uit fossiele gasvormige brandstoffen
Productie van warmte/koeling uit fossiele gasvormige brandstoffen in een efficiënte stadsverwarming en - koeling
Voorwaarden aardgasgerelateerde activiteiten
Elke gasgerelateerde activiteit moet voldoen aan specifieke emissiedrempels, moet een bestaande koleninstallatie vervangen die niet kan worden vervangen door hernieuwbare energiebronnen, moet bepaalde doelstellingen op het gebied van emissiereducties bereiken, en volledig overschakelen op hernieuwbare of koolstofarme gassen tegen 2035.
Conclusie
Het is duidelijk dat nucleaire en aardgasgerelateerde activiteiten niet zomaar als duurzaam kunnen bestempeld worden. Wat niet wil zeggen dat projecten die niet aan de vereisten voldoen niet meer kunnen of mogen. Het is bijvoorbeeld onwaarschijnlijk dat de geplande gascentrales in België - ter vervanging van de uitdovende nucleaire capaciteit – aan deze voorwaarden zullen voldoen. Het is wel zo dat activiteiten die niet aan deze definitie beantwoorden veel moeilijker gerealiseerd zullen worden. Financiële instellingen, investeerders en bedrijven zullen immers veel eerder geneigd zijn om de middelen te investeren in activiteiten die wél als duurzaam beschouwd worden binnen de EU taxonomie.
Voor bedrijven zijn de bepalingen rond nucleaire energie wellicht minder relevant, maar voor gasvormige brandstoffen worden de investeringen duidelijk in de richting gestuurd van hernieuwbaar gas en technologie voor koolstofcaptatie.
